روانشناس کودک و نوجوان فردی است که در زمینه تشخیص، درمان و مشاوره مسائل روانی و رفتاری کودکان و نوجوانان تخصص دارد. روانشناسان کودک و نوجوان با درک نیازهای خاص این گروه سنی، تلاش می‌کنند تا مشکلات روانی، هیجانی و رفتاری آن‌ها را شناسایی و درمان کنند. این متخصصان نقش مهمی در رشد سالم روانی و اجتماعی کودکان دارند و می‌توانند به والدین در مدیریت رفتارها و چالش‌های فرزندشان کمک کنند.
زمینه‌های تخصصی روانشناس کودک و نوجوان:
تشخیص اختلالات روانی:
اختلالات اضطرابی (مانند اضطراب جدایی، فوبیا)
اختلالات رفتاری (مانند بیش فعالی، اختلالات نافرمانی)
اختلالات خلقی (مانند افسردگی و نوسانات خلقی)
اختلالات یادگیری (مانند دیسلسیا، دیسکلسیا)
اختلالات اضطراب اجتماعی یا ترس از مدرسه
مشاوره و درمان فردی:
روانشناسان کودک به صورت فردی با کودکان و نوجوانان کار می‌کنند تا مهارت‌های مقابله با مشکلات روانی را به آن‌ها بیاموزند. درمان‌های معمول شامل تکنیک‌های شناختی-رفتاری، درمان‌های بازی و درمان‌های هیجان‌محور هستند.
مشاوره والدین:
روانشناسان کودک و نوجوان به والدین کمک می‌کنند تا رفتارهای کودکشان را درک کرده و در مواجهه با مشکلات تربیتی و روانی او بهترین روش‌ها را اتخاذ کنند. مشاوره در زمینه آموزش مهارت‌های تربیتی، مدیریت رفتار و حمایت از رشد روانی کودک ارائه می‌شود.
درمان اختلالات روانی:
اضطراب و افسردگی: شایع‌ترین مشکلات روانی در بین کودکان و نوجوانان هستند که نیاز به درمان دارند.
اختلالات رفتاری: مانند بیش‌فعالی و اختلالات کنترل تکانه که می‌توانند عملکرد اجتماعی و تحصیلی کودک را تحت تأثیر قرار دهند.
کمک به مشکلات اجتماعی و تحصیلی:
روانشناسان می‌توانند به کودکان و نوجوانانی که در تعاملات اجتماعی و تحصیلی مشکل دارند، کمک کنند. این ممکن است شامل تقویت اعتماد به نفس، بهبود مهارت‌های اجتماعی و رفع مشکلات تحصیلی باشد.
روش‌های درمانی رایج برای کودکان و نوجوانان:
درمان بازی: این روش برای کودکان کوچکتر بسیار مفید است، زیرا به آن‌ها کمک می‌کند تا احساسات و اضطراب‌های خود را از طریق بازی بیان کنند.
تکنیک‌های شناختی-رفتاری (CBT): به کودک کمک می‌کند تا الگوهای تفکر منفی و رفتارهای آسیب‌زا را شناسایی و تغییر دهد.
مشاوره خانوادگی: تعامل و روابط خانوادگی یکی از ارکان مهم رشد کودک است، بنابراین گاهی درمان در سطح خانواده انجام می‌شود.
آموزش مهارت‌های اجتماعی و حل مسئله: به کودکان و نوجوانان کمک می‌کند تا در موقعیت‌های اجتماعی بهتر عمل کنند.
علائم و مشکلاتی که نیاز به روانشناس کودک و نوجوان دارند:
تغییرات قابل توجه در رفتار (لجاجت، خشم زیاد، بی‌حوصلگی)
مشکلات در مدرسه مانند افت تحصیلی یا مشکلات ارتباطی با همکلاسی‌ها
اضطراب یا ترس‌های غیرمعمول
مشکلات در تعامل با خانواده یا دوستان
مشکلات خواب یا اشتها
تغییرات غیرطبیعی در خلق و خو یا تغییرات افسردگی
اهمیت روانشناس کودک و نوجوان:
نقش روانشناس کودک و نوجوان فراتر از صرفاً درمان مشکلات است. این متخصصان به کودکان و نوجوانان کمک می‌کنند تا مهارت‌های روانی و اجتماعی لازم برای مقابله با چالش‌های زندگی را یاد بگیرند و سلامت روانی آن‌ها را در طول زمان حفظ کنند. مشاوره و درمان در سنین پایین می‌تواند در جلوگیری از مشکلات بزرگ‌تر در بزرگسالی موثر باشد و به کودکان کمک کند تا در مسیر رشد سالم و موفقیت‌آمیز قرار گیرند.
مهرنگ دوائی مرکزی یکی از روانشناسان برجسته در اهواز است که در زمینه مشاوره و مشاور رشد فردی و خانواده درمان مشکلات روانی کودکان و نوجوانان فعالیت می‌کند. همچنین وی عضو سازمان نظام روانشناسی و مشاوره
عضو IREFT انجمن هیجان مدار ایران
عضو ICEEFT انجمن هیجان مدار کانادا می باشد.
ایشان با داشتن تجربه و تخصص در این حوزه، به کودکان و نوجوانان کمک می‌کند تا از مشکلات روانی و رفتاری خود رهایی یابند و به رشد و توسعه سالم روانی دست یابند.