آنژیوگرافی قلب چیست؟
آنژیوگرافی قلب یکی از مهمترین تست های تشخیصی در بیماری های قلبی است که به کمک آن می توان علائم نشان دهنده بیماری های قلبی را تشخیص داد. این عمل یک فناوری تصویربرداری پیشرفته است که با استفاده از تزریق ماده رادیواکتیو، تصاویری از عروق قلب و شریانهای کرونری (عروقی که خون به عضلات قلب می رسانند) را در اختیار پزشک قرار می دهد. این تست می تواند به پزشکان کمک کند تا بیماری هایی مانند آنژین صدری و ایسکمی قلبی را تشخیص دهند و برای بهبودی بیمار درمانی مناسب تجویز کنند. در این مقاله به انواع آنژیوگرافی قلب، روش های انجام، نتایج و مزایا و معایب آن پرداخته خواهد شد.
انواع آنژیوگرافی قلب
در عمل، دو نوع آنژیوگرافی قلب وجود دارد:
آنژیوگرافی کرونری (Coronary angiography)
در این نوع آنژیوگرافی، با تزریق ماده رادیواکتیو به بیمار، تصاویری از عروق کرونری (عروقی که خون به عضلات قلب می رسانند) بدست می آید. این تست معمولا برای تشخیص بیماری هایی مانند آنژین صدری و ایسکمی قلبی استفاده می شود.
آنژیوگرافی قلبی (Cardiac angiography)
در این نوع آنژیوگرافی، عروق قلب بدون تزریق ماده رادیواکتیو تصویربرداری می شوند. این تست معمولا برای تشخیص عیوب ساختاری قلب مانند بستر بین دیواره های قلبی (ASD) و بخش بین دو دهلیزی (VSD) استفاده می شود.
باید توجه داشت که هر دو نوع آنژیوگرافی به عنوان تست های تشخیصی در بیماری های قلبی استفاده می شوند و بسته به موردی که پزشک می خواهد تشخیص دهد، یکی از این دو نوع تست انجام خواهد شد.
پزشک در صورت بروز چه علائمی آنژیوگرافی قلب را تجویز می کند؟
- درد در قفسه سینه یا آنژین صدری: این درد ممکن است به علت کاهش جریان خون در عروق کرونری باشد.
- آنژین ناپایدار: اگر بیمار دچار درد قفسه سینه باشد ولی در آزمایش های قبلی هیچ نشانه ای از بیماری قلبی نداشته باشد.
- ایسکمی قلبی: اگر بیمار دچار سابقه ایسکمی قلبی باشد.
- عوارض بیماری سیستمیک: برخی بیماری های سیستمیک مانند بیماری کولیت التهابی یا روماتیسم می توانند باعث تغییر در ساختار عروق قلبی شوند.
باید توجه داشت که تصمیم نهایی برای تجویز تست آنژیوگرافی برای قلب توسط متخصص قلب بر اساس معاینه بالینی، سابقه پزشکی و نتایج آزمایش های تشخیصی مختلف بیمار گرفته می شود.
آمادگی های ضروری قبل از عمل آنژیوگرافی قلب
قبل از انجام تست آنژیوگرافی، بیمار باید تحت بررسی های مختلفی قرار بگیرد تا از آمادگی مناسب برای انجام این تست اطمینان حاصل شود. برخی از آمادگی های ضروری قبل از انجام این عمل عبارتند از
- پرهیز از خوردن و نوشیدن
- آزمایش خون
- قطع داروهای خاص
- بررسی آلرژی
- مشاوره با پزشک
به طور کلی، بیمار باید تمامی دستورالعمل های پزشک خود را برای آمادگی قبل از انجام آنژیوگرافی قلب رعایت کند.
روش انجام آنژیوگرافی قلب
روش انجام آنژیوگرافی قلب به شرح زیر است:
- آمادگی قبل از تست
قبل از انجام آنژیوگرافی قلب، بیمار باید به تمامی دستورالعمل های پزشک خود رعایت کند. همچنین، پس از رسیدن به بیمارستان، باید به بخش آمادگی برای آنژیوگرافی ارجاع داده شود. - بیهوشی موضعی
برای انجام این تست، بیمار به صورت موضعی بیهوش می شود. برای این منظور، یک سرنگ کوچک حاوی داروی بیهوشی موضعی به فضای پیرایشی قلب تزریق می شود. - تزریق ماده رادیواکتیو
پس از بیهوشی موضعی، یک کاتتر (یک لوله بلند و باریک) از طریق یک شیار کوچک در پوست به عروق قلبی وارد می شود. سپس، ماده رادیواکتیوی خاصی به عنوان یک ماده رنگی وارد عروق قلبی می شود. این ماده باعث نمایش دادن عروق قلبی در تصاویر رادیوگرافی می شود. - تصویربرداری
پس از تزریق ماده رادیواکتیو، تصاویر رادیوگرافی از عروق قلبی گرفته می شود. پزشک می تواند با استفاده از این تصاویر، تشخیص دهنده بیماری های قلبی مانند تنگی عروق قلبی و آنژین صدری باشد. - پایان تست
پس از پایان آنژیوگرافی قلب، کاتتر از عروق قلبی خارج می شود و محل تزریق موضعی با یک باند بسته می شود. بیمار بعد از تست تحت نظر پزشک قرار می گیرد تا از هر گونه عارضه ای پس از تست جلوگیری شود.
باید توجه داشت که آنژیوگرافی یک تست پیچیده است و بیمار باید به تمامی دستورالعمل های پزشک خود رعایت کند تا از هر گونه مشکل جلوگیری شود.
مراقبت های بعد از انجام جراحی آنژیوگرافی
از جمله مراقبت های بعد از انجام آنژیوگرافی قلب می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استراحت کامل:
بیمار باید بعد از انجام آنژیوگرافی قلب به مدت حداقل چند ساعت استراحت کامل داشته باشد تا از هر گونه ناراحتی جلوگیری شود. - پوشیدن باند فشار خون:
پس از انجام آنژیوگرافی قلب، پزشک ممکن است به بیمار توصیه کند که برای طولانی مدت (معمولاً ۲۴ تا ۴۸ ساعت) باند فشار خون بپوشاند تا از خروج خون از محل تزریق جلوگیری شود. - مصرف داروها:
بیمار باید به تمامی دستورات پزشک خود در مورد مصرف داروها پایبند باشد. ممکن است پزشک بعد از آنژیوگرافی قلب، بیمار را به مصرف داروهایی مانند آسپرین، کلوپیدوگرل، یا هپارین تجویز کند. - پیگیری با پزشک:
بیمار باید با پزشک خود در مورد نتایج تست و دستورالعمل های پس از تست مشورت کند. با پیگیری منظم با پزشک، بیمار می تواند بهبودی خود را تحقق بخشد. - احتیاط در استفاده از حمام:
بعد از آنژیوگرافی به مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت از حمام گرفتن خودداری کنید تا از خروج خون از محل تزریق جلوگیری شود.
عوارض آنژیوگرافی قلب
آنژیوگرافی قلب یک تست پیچیده است و ممکن است در برخی موارد، عوارض جانبی و ناراحتی هایی برای بیمار ایجاد شود. برخی از عوارض ممکن پس از انجام آنژیوگرافی قلب عبارتند از:
- درد در ناحیه تزریق
- خونریزی در ناحیه تزریق
- احساس ناراحتی، تهوع، سرگیجه و افت فشار خون
- مشاهده عفونت در ناحیه تزریق
- آلرژی و تورم و ایجاد حساسیت در ناحیه تزریق به ماده رادیواکتیو
باید توجه داشت که بیماران با بیشترین ریسک عوارض جانبی، بیماران مبتلا به بیماری های قلبی، دیابتی و چاق هستند. به هر حال، عوارض جانبی برای بیشتر بیماران نادر و بدون اهمیت هستند و باید با پزشک خود درباره هرگونه نگرانی مشورت کنید.
نتیجه گیری
پیشرفت های فناوری در زمینه پزشکی، امکانات بهتری برای تشخیص، درمان و پیشگیری از بسیاری از بیماری ها فراهم کرده است و آنژیوگرافی یکی از روش های مهم و موثر برای تشخیص و درمان بیماری های قلبی است. با استفاده از آنژیوگرافی، پزشکان می توانند به صورت دقیق و با کمترین خطر ممکن، علل بروز بیماری های قلبی مانند بستری شدگی عروق، انسداد و سایر عوارض را تشخیص دهند و درمان مناسب را به بیماران ارائه دهند.
همچنین، به دلیل پیشرفت های روز افزون در فناوری، امکان رزرو نوبت آنلاین و مشاوره آنلاین با پزشکان و متخصصان درمانی نیز فراهم شده است که به بیماران این امکان را می دهد که با کمترین زمان و هزینه، بهترین خدمات درمانی را دریافت کنند. همین حالا در سایت دکتر نوبت برای دریافت نوبت متخصص قلب منتخب خود اقدام کنید.
